مالیات مهریه ۱۴۰۱ در صورت تصویب در صحن علنی مجلس، می تواند تا حد زیادی مشکلات مربوط به ازدواج جوانان، درگیری های موجود بر سر مهریه و محکومیت و زندانی شدن مردان را برطرف نماید. در سال های اخیر، آمار پرونده های مربوط به طلاق و مهریه بسیار افزایش یافته و بخش عظیمی از دعاوی حقوقی را تشکیل داده است. مهریه های سنگین که از همان ابتدا به دلایل مختلف از جمله چشم و هم چشمی تعیین می شوند، در ادامه گریبان خانواده را گرفته و دردسرهای فراوانی برای آن ها ایجاد می کنند. در بسیاری از موارد، همین مهریه بالا موجب از بین رفتن تعادل خانواده و ایجاد رفتارهای ناشایست بین زن و مرد شده که عمدتا در نهایت به طلاق ختم می گردد. طرح مالیات بر مهریه که هم اکنون در دستور کار مجلس قرار گرفته، با هدف کاهش میزان مهریه ارائه شده است. در صورت تصویب این طرح، احتمال کاهش مشکلات و درگیری های خانوادگی و در نتیجه کاهش آمار طلاق، تا حد زیادی وجود دارد.

بر اساس طرحی که در حال حاضر در دستور کار مجلس قرار گرفته و در حال بررسی است، در صورتی که مهریه از مقدار مشخصی بیش تر شود، مشمول مالیات خواهد بود. در نتیجه، در هنگام ثبت عقدنامه باید این مالیات به حساب دولت واریز شود. طبق قانون جدید مهریه ۱۴۰۱ ، هر چه میزان مهریه بیش تر شود، درصد مالیات آن هم سنگین تر خواهد بود؛ از این رو، کسانی که مهریه های سنگینی تعیین می کنند، از همان ابتدای زندگی باید مبلغ هنگفتی را به عنوان مالیات بپردازند که این امر در بیش تر موارد بسیار دشوار است. در نتیجه، به احتمال زیاد جوانان به سوی تعیین مهریه کم تر تشویق خواهند شد تا نیاز به پرداخت مالیات مهریه نداشته یا مالیات کم تری پرداخت نمایند. با توجه به اهمیت این موضوع، در ادامه به صورت کامل به مالیات مهریه پرداخته، روش محاسبه آن را بیان کرده و توضیح خواهیم داد که این مالیات بر عهده چه کسی است. پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

مالیات مهریه ۱۴۰۱

همان گونه که اشاره کردیم، بحث مهریه و طلاق به همین دلیل، بخش زیادی از پرونده های قوه قضائیه در سال های اخیر را به خود اختصاص داده است و مالیات مهریه ۱۴۰۱ در جهت کاهش آن ها ارائه گردیده است. تعداد بسیار زیادی از مردان به دلیل محکومیت در دادگاه و عدم توان مالی برای پرداخت مالیات راهی زندان ها شده اند. این مشکلات روز به روز هم در حال افزایش بوده و پیامدهای بسیار منفی را در جامعه ایجاد کرده است. از جمله مهم ترین آن ها می توان به ترس جوانان از مهریه و عدم ازدواج و شروع زندگی مشترک به همین خاطر اشاره نمود. در این راستا، مجلس شورای اسلامی طرح جدیدی را با عنوان مالیات بر مهریه ارائه کرده است که در صورت تصویب، به احتمال زیاد به کاهش میزان مهریه در هنگام ازداوج جوانان منجر خواهد شد. در نتیجه احتمال ایجاد مشکلاتی نظیر طلاق، درگیری های خانوادگی بر سر مهریه و موارد این چنینی دیگر کاهش می یابد.

 البته در حال حاضر هنوز قانون جدید مهریه ۱۴۰۱ در مجلس تصویب نشده و در حال بررسی است. به همین خاطر، برای بررسی و تعیین مالیات مهریه در سال ۱۴۰۱، باید دو بازه زمانی مختلف را مشخص کرده و وضعیت مالیات و میزان آن در هر یک از این بازه ها را بیان کنیم. این موارد شامل میزان مالیت قبل از تصویب طرح و پس از تصویب آن می شوند. در ادامه، هر یک را مورد بررسی قرار خواهیم داد:

مالیات مهریه ۱۴۰۱ قبل از تصویب طرح مالیات در مجلس
با توجه به این که تا کنون قانون مالیات مهریه در مجلس شورای اسلامی تصویب نشده است، شرایط دریافت مهریه کاملا مشابه با قبل است. یعنی جوانان می توانند هر مقدار مهریه ای را که تمایل داشته و با هم به توافق رسیده باشند، تعیین کرده و در دفاتر ازدواج ثبت نمایند. ثبت مهریه در این دفاتر هم مشمول مالیات نبوده و نیاز به پرداخت هیچ هزینه ای وجود ندارد. تا زمانی که اطلاع رسانی های لازم در مورد تصویب طرح مذکور در مجلس و اجرایی شدن آن انجام نشود، شرایط به همین صورت باقی خواهد ماند. پس مالیات مهریه ۱۴۰۱ تا قبل از تصویب رسمی طرح مالیات در مجلس، مانند گذشته صفر بوده و زوجین نیاز به پرداخت هیچ گونه مالیاتی نخواهند داشت؛ حتی اگر مقدار مالیات آن ها بسیار سنگین باشد. البته این احتمال هم وجود دارد که در صورت تصویب طرح مذکور در مجلس، برای مهریه های قبلی هم تبصره های مالیاتی در نظر گرفته شود که تا کنون اطلاعاتی پیرامون این موضوع منتشر نشده است.

مالیات مهریه ۱۴۰۱ بعد از تصویب طرح مالیات در مجلس
اگر چه تا قبل از تصویب طرح مالیات در مجلس زوجین می توانند با همان شرایط گذشته نسبت به تعیین و ثبت مهریه خود اقدام کنند، اما بعد از تصویب طرح مالیات بر مهریه در مجلس شورای اسلامی، شرایط کاملا فرق خواهد کرد. به این ترتیب که برای مهریه های مختلف، درصد معینی مالیات در نظر گرفته می شود؛ این گونه که اگر مهریه تا تعداد مشخصی سکه تعیین شده باشد، نیازی به پرداخت مالیات وجود ندارد. در صورتی که تعداد مالیات از میزان مد نظر که توسط مجلس اعلام شده است بیش تر شود، زوجین باید درصدی مالیات برای ثبت آن پرداخت کنند. البته هر چه میزان مهریه افزایش یابد، درصد مالیات هم بیش تر خواهد شد؛ از این رو، طبق قانون جدید مهریه ۱۴۰۱ ، کسانی که مهریه های سنگین تری تعیین و ثبت می کنند، باید مالیات بیش تری هم بپردازند. در ادامه، درصد مالیات در نظر گرفته شده برای هر تعداد سکه به عنوان مهریه را به صورت کامل برای تان توضیح می دهیم.

قانون جدید مالیات مهریه

بر اساس طرح جدیدی که مجلس ارائه داده و هم اکنون در حال بررسی است، قرار است برای مهریه یک مالیات مشخص تعیین شود. هدف اصلی از تعیین این مالیات هم در وهله اول تلاش برای کاهش مهریه و مشکلاتی نظیر طلاق و درگیری های خانوادگی است که عموما در اثر تعیین مهریه های سنگین رخ می دهند. علاوه بر آن، قرار است مالیات مهریه به صندوقی با عنوان «صندوق تهیه جهیزیه برای افراد نیازمند» واریز شود؛ از این رو، افرادی که به دلایل مالی شرایط ازدواج و تهیه جهیزیه را ندارند، می توانند از منابع این صندوق استفاده کنند. پس می توان گفت که قانون جدید مجلس دو سر برد بوده و هم به کاهش میزان مهریه ها و هم به سر و سامان گرفتن جوانانی که وضعیت مالی مناسبی ندارند، کمک می کند؛ اما اکنون حتما می خواهید بدانید سازوکار قانون مالیات مهریه ۱۴۰۱ که توسط مجلس در حال بررسی است، به چه صورت است. در واقع، چه درصدی مالیات برای مهریه در نظر گرفته خواهد شد.

همان گونه که در بخش های قبل هم اشاره کردیم، هدف اصلی از این طرح کاهش میزان مهریه است. به همین خاطر، میزان مالیات برای تمام مهریه ها یکسان نبوده و هر چه میزان آن افزایش یابد، مقدار مالیات تعیین شده برای آن هم بالا تر می رود. در ادامه، چارچوب کلی در نظر گرفته شده برای دریافت مالیات از مهریه که تا کنون اطلاع رسانی شده است را برای تان آورده ایم:

•  مالیات بر مهریه برای کسانی که تا سقف ۱۴ سکه تعیین می کنند، صفر است؛ یعنی افرادی که نهایتا تا ۱۴ سکه مالیات در نظر گرفته و ثبت کنند، نیازی به پرداخت مالیات نخواهند داشت.
•  این مالیات برای تعداد ۱۵ تا ۱۰۰ سکه، ۱.۱ درصد است؛ برای مثال، در صورتی که شما ۱۰۰ سکه به عنوان مهریه تعیین کنید، باید مبلغی به اندازه ۱.۱ سکه را در هنگام عقد به حساب دولت واریز نمایید. این مبلغ با احتساب قیمت ۱۵ میلیون تومانی سکه، چیزی حدود ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد شد. 
•  طبق قانون جدید مهریه ۱۴۰۱، نرخ مالیات برای ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه، ۲ درصد می باشد. یعنی اگر شما ۲۰۰ سکه به عنوان مهریه تعیین کنید، باید مبلغی به اندازه ۴ سکه به عنوان مالیات بپردازید تا سند ازدواج تان ثبت شود. این میزان با احتساب سکه ۱۵میلیونی حدود ۶۰ میلیون تومان خواهد شد.
•  و اما بیش ترین درصد مالیات به کسانی تعلق می گیرد که مهریه های بالای ۲۰۰ سکه ثبت می کنند. میزان مالیات مهریه برای تعداد سکه های بیش تر از ۲۰۰ عدد، ۱۵ درصد تعیین شده است؛ برای مثال، اگر زوجی ۳۰۰ سکه به عنوان مهریه در نظر بگیرند، باید مبلغی به اندازه ۴۵ سکه به عنوان مالیات بپردازند. این مقدار با احتساب سکه ۱۵ میلیونی، چیزی حدود ۶۷۵ میلیون خواهد بود که مبلغ قابل توجهی است.

با توجه به شرایط قانون جدید مالیات مهریه ۱۴۰۱ که در این جا مشاهده کردید، در صورت تصویب، احتمال تعیین مهریه های بیش از ۲۰۰ سکه بین زوجین تا حد زیادی کاهش می یابد؛ چرا که باید در همان ابتدای کار و برای ثبت سند ازدواج شان، ۱۵ درصد مالیات بپردازند که مبلغ تقریبا سنگینی به خصوص برای مردم عادی است. حتی پرداخت مالیات مربوط به مهریه های بین ۱۰۱ تا ۲۰۰ سکه هم برای بسیاری از زوجین کار ساده ای نیست. به همین خاطر، می توان انتظار داشت در صورت تصویب قانون مالیات بر مهریه در صحن علنی مجلس، بخش زیادی از مهریه های جدید به زیر ۱۰۰ سکه رسیده و تعداد زوجینی که مهریه شان را تا ۱۴ سکه انتخاب می کنند هم به طور قابل توجهی افزایش یابد؛ در نتیجه، اختلافات خانوادگی که ابتدا به دلیل مهریه ایجاد شده و در نهایت به طلاق منجر می شوند، تا حد زیادی کاهش خواهند یافت. 

مالیات مهریه بر عهده کیست؟

اکنون که اطلاعات لازم را در مورد قانون جدید مهریه ۱۴۰۱ به دست آورده اید، می دانید برای هر تعداد مهریه چه درصدی مالیات در نظر گرفته می شود؛ از این رو در هنگام تعیین مهریه، می توانید درصد آن را تعیین کرده و بدانید که چه مبلغی به ازای مالیات ثبت مهریه و سند ازوداج تان باید بپردازید. اما سوال مهمی که در این رابطه وجود دارد، این است که مالیات در نظر گرفته شده برای مهریه بر عهده کیست؟ یعنی کدام یک از زوجین باید این مهریه را پرداخت نماید؟ خوشبختانه قانون به خوبی روی این مسئله تمرکز کرده و مالیات مهریه را بر عهده هر دو زوج قرار داده است. یعنی پس از تعیین مهریه و مشخص شدن مالیات آن، هر کدام از زوجین باید به صورت مساوی نسبت به پرداخت این مالیات اقدام نمایند. این موضوع باعث می شود که هم خانواده عروس و هم خانواده داماد ملزم به پرداخت مالیات باشند و تعیین مهریه کم تر برای هر دو خانواده اهمیت پیدا کند.

در صورتی که این مالیات بر عهده یکی از خانواده ها به خصوص خانواده داماد قرار می گرفت، نه تنها امکان حل مشکل مهریه وجود نداشت، بلکه مسئله دشوارتر می شد؛ زیرا داماد هم باید مالیات را پرداخت می کرد و هم مهریه که در نتیجه موجب اعمال فشار زیادی بر روی این فرد و خانواده اش می شد؛ اما اکنون که مالیات مهریه ۱۴۰۱ به صورت مساوی بر عهده هر دو زوج قرار گرفته ، هم این افراد و هم خانواده هایشان اهمیت تعیین مهریه کم تر را به خوبی درک خواهند کرد؛ زیرا خانواده ها احتمالا به سختی راضی خواهند شد فرزندان شان در همان مراحل ابتدایی زندگی، بخش زیادی از سرمایه و پس اندازشان را به عنوان مالیات بپردازند. در حالی که می توانند با این مبلغ بخشی از زندگی شان را سر و سامان داده و پیشرفت کنند. پس می توان طرح مالیات بر مهریه را یکی از طرح های بسیار کاربردی و مفیدی دانست که مجلس در سال های اخیر تصویب می کند.

حق ثبت مهریه چیست؟

به طور کلی، حق ثبت به معنی مبلغی است که دفاتر اسناد رسمی در ازای ثبت یک سند، ملک یا سایر موارد این چنینی دریافت می کنند. حق ثبت مهریه هم واژه جدیدی است که هم زمان با ارائه طرح قانون جدید مهریه ۱۴۰۱ بر سر زبان ها افتاده است. در واقع، حق ثبت مهریه مبلغی است که دفاتر اسناد رسمی در هنگام ثبت سند ازدواج زوجین بر اساس میزان مهریه ای که در آن قید شده است، دریافت می کنند. روش محاسبه این مالیات جدید را هم در بخش قبل به صورت کامل برای تان توضیح داده ایم. بر اساس این قانون، کسانی که تا ۱۴ سکه به عنوان مهریه تعیین می کنند، نیازی به پرداخت مالیات مهریه نخواهند داشت؛ در نتیجه حق ثبت مهریه برای آن ها در دفاتر اسناد رسمی صفر بوده و نیازی به پرداخت هزینه مذکور نخواهند داشت؛ اما هر چه میزان مهرین تعیین شده افزایش پیدا کند، میزان مالیات و حق ثبت سند هم بالاتر خواهد رفت.

به این ترتیب، کسانی که مهریه هایی سنگین مشخص می کنند، باید در هنگام مراجعه به دفاتر اسناد رسمی، حق ثبت مهریه بیش تری هم بپردازند؛ از این رو، زوجین به تعیین مهریه های کم تر تشویق شده و سعی می کنند تا حد امکان میزان مهریه شان را کم تر انتخاب نمایند. همان گونه که اشاره کردیم، پرداخت حق ثبت مهریه یا همان مالیات مهریه ۱۴۰۱ به صورت مساوری بر عهده عروس و داماد قرار می گیرد. یعنی هر کدام از این افراد یا خانواده هایشان باید نیمی از حق ثبت مهریه را بپردازند. همین موضوع سبب می شود که خانواده های عروس هم در پرداخت هزینه شریک شده و تا حدودی اصرار خود را جهت بالا بردن میزان مهریه، کم کنند. از طرف دیگر، حق ثبت مهریه یا همان مالیات بر مهریه به «صندوق تهیه جهیزیه برای افراد نیازمند» واریز خواهد شد تا افرادی که به دلیل شرایط بد مالی از تهیه جهیزیه و ازدواج جا مانده اند، امکان استفاده از آن را داشته باشند.

آیا در قانون جدید مهریه زندان دارد؟

یکی از سوالات مهمی که مردم در رابطه با قانون جدید مهریه دارند، این است که آیا در این قانون هم مهریه زندان دارد یا زندانی شدن مردان به دلیل عدم توانایی مالی جهت پرداخت مهریه به طور کامل حذف شده است؟ همان طور که گفتیم، قانون جدید مهریه ۱۴۰۱ بیش تر بر روی کاهش مهریه با تصویب مالیات تمرکز داشته و سایر شرایط و قوانین مربوطه را هدف قرار نمی دهد. یعنی این که مرد در ازای عدم پرداخت مهریه زندانی شود یا خیر، کاملا مشابه به زمان قبل از تصویب این قانون بوده و همه چیز با توجه به شرایط تعیین می شود؛ از این رو، ابتدا باید بگوییم که در طرح جدید مالیات مهریه مجلس که در در حال بررسی است، بندی با عنوان عدم زندانی شدن مرد در صورت عدم پرداخت مهریه وجود ندارد. بعد از آن هم باید بدانید که زندانی شدن مرد به دلیل عدم توانایی پرداخت مهریه به شرایط گوناگونی بستگی دارد که در این جا به آن می پردازیم.

در گذشته، مرد باید تمام مهریه خود را پرداخت می کرد و در صورت عدم پرداخت آن، برای هر تعداد ممکن بود حکم حبس صادر شود؛ اما در ادامه به دلیل افزایش قیمت سکه و طلا، قوه قضائیه امکان حبس را برای تا ۱۱۰ سکه فراهم نمود. یعنی امکان زندانی شدن مرد به دلیل عدم پرداخت مهریه تا ۱۱۰ سکه وجود داشته و برای تعداد بیش تر از آن، مشمول حبس نخواهد شد. این موضوع هم در طرح مالیات مهریه ۱۴۰۱ و هم در قوانین فعلی و قبل از تصویب این طرح صادق است. یعنی در صورتی که مرد تا ۱۱۰ سکه از مهریه را پرداخت کند، دیگر به هیچ عنوان زندانی نخواهد شد و زن در صورت پیدا کردن اموالی از او، می تواند درخواست مطالبه خود را به دادگاه ارائه دهد؛ هم چنین در بیش تر موارد، دادگاه با توجه به عدم توانایی مرد در بازپردخت سکه های زیر ۱۱۰ عدد هم اقدام به قسط بندی آن ها می کند تا نیازی به زندانی شدن مرد نباشد.

قانون جدید مهریه ۱۴سکه

با توجه به توضیحاتی که تا این جای کار در مورد قانون مالیات بر مهریه ارائه دادیم، اطلاعات لازم را در این رابطه به دست آورده و می دانید که در ازای تعیین هر تعداد مشخص سکه به عنوان مهریه، باید نسبت به پرداخت مالیات آن اقدام نمایید. البته کسانی که تا ۱۴ سکه به عنوان مهریه تعیین می کنند، معاف از پرداخت مالیات خواهند بود. پس اگر می خواهید مالیاتی به مهریه شما تعلق نگیرد و بتوانید بدون پرداخت حق ثبت مهریه سند ازدواج تان را دریافت کنید، نهایتا باید ۱۴ سکه به عنوان مهریه مشخص نمایید. طبق قانون جدید مهریه ۱۴۰۱ ، افرادی که بیش از ۱۴ سکه مالیات تعیین می کنند، باید درصدی از مبلغ سکه ها را به عنوان مالیات پرداخت کنند که این درصد با افزایش تعداد سکه ها بیش تر می شود. مقدار دقیق درصدها را در بخش های قبل برای تان توضیح دادیم. به هر حال، با تعیین تا ۱۴ سکه مهریه معاف از مالیات خواهید بود؛ اگر چه اجباری در آن نیست.

منبع : مالیات مهریه